Gekleede tenue Nederlandse leger
Geschreven door Jeroen van Can
De Schutterij staat onder de inwoners van Noorbeek ook wel bekend als “de sjwarte”, refererend naar het overwegend zwarte kostuum dat gedragen word. Maar waar komt dit pak vandaan? En door wie werd het bijvoorbeeld gedragen?
Schutters uniformen in het algemeen
De militaire uniformen zijn nabootsingen van officiële legermodellen uit de periode vóór de Eerste Wereldoorlog. Daarbij wordt meestal een keuze gemaakt uit de Napoleontische snit, huzarenkostuums, infanterie of cavalerie modellen en marinekleding. Het is de bedoeling dat de schutterijen de officiële normen die voorheen aan de uniformen en onderscheidingstekens werden gesteld, overnemen. Met name in Midden- en Zuid-Limburg wordt aan deze aard van uniformering de voorkeur gegeven.
Het lijkt erop dat er een verband bestaat tussen de opkomst van de schuttersfeesten en de uniformering. Indien men ervan uitgaat dat het een met het ander samenhangt, ligt de volgende conclusie voor de hand: Wanneer de schutterijen steeds vaker schuttersfeesten gaan bezoeken, ontstaat de behoefte om zich van de andere verenigingen te onderscheiden. Anderzijds wil men tevens de onderling band tot uitdrukking brengen. Aanvankelijk gebeurde dit nog op beperkte schaal. Bekijkt men foto’s uit het begin van de vorige eeuw, dan blijkt dat een pet en jas de hoofdzaak vormden. Naarmate de feesten steeds meer evolueerden, ontwikkelde zich ook de uniformering. Hiervan heeft men uiteindelijk zelfs een wedstrijdelement gemaakt waarbij de schutterijen gingen wedijveren om de prijs voor het mooiste en fraaiste kostuum. Zodoende raakte de uniformering van de schutterijen in een stroomversnelling.
Men moet zich vervolgens afvragen waarom in Midden- en Zuid-Limburg voor een militair uniform werd gekozen terwijl in België en Brabant de gildekostuums de voorkeur kregen. Hierbij hebben zonder twijfel cultuurinvloeden een rol gespeeld. Met name het militaristische Pruisen van Bismarck, dat zijn sporen tot na de Tweede Wereldoorlog heeft nagelaten, moet in het Maasdal invloed hebben uitgeoefend. Daarbij komt dat in deze streek het geweer een centrale plaats innam binnen het schuttersbedrijf. Exercitie en militaire uniformen pasten daar wel bij.
Door wie gedragen?
Nederlands leger als Gekleede tenue.
In welke periode gedragen?
Begin van vorige eeuw tot ???
Gekleede tenue of gala?
Vroeger werd het uniform in zwarte stof aangeduid met de term “het gekleede tenue”.
Tegenwoordig wordt dit uniform in de wandelgangen vaak aangeduid met de dus eigenlijk onjuiste term “gala”.
Voor gedetailleerde beschrijving van onze kledij en schutters uniformen in het algemeen:
http://www.leger1939-1940.nl
http://www.freewebs.com/kepie/
http://www.sint-sebastianus.nl/geschiedenis/
http://www.militair.net/Militaria/Uniformen/
Mauser Mod. 1903 de compagnon van onze geweerdragers
Geschreven door Jeroen van Can
Een stukje geschiedenis over het geweer dat onze geweerdragers binnen de schutterij al menig jaar op hun schouders dragen. Echter een geweer dat zijn oorsprong al vond in de 19e eeuw en tegenwoordig nog altijd een zeer geliefd wapen is.
De Mauser Gewehr 98 was het standaardgeweer van de Duitse Wehrmacht vanaf 1898 tot 1935 toen de Mauser Karabiner 98k het verving.
De Mauser-Werke werden in 1872 door de gebroeders Wilhelm en Paul Mauser gesticht op het terrein van een voormalig Augustijnerklooster in Oberndorf am Neckar. Paul ontwikkelde het repeteergeweer Mod.71/84 dat al door de legers van het Duitse Keizerrijk als standaardwapen werd aangenomen. De koning van Württemberg heeft hem er zelfs voor in de adelstand verheven: in het jaar waarin de Eerste Wereldoorlog uitbrak stierf Paul von Mauser. In die oorlog waren Mauser-geweren veelvuldig op de slagvelden aanwezig. Niet alleen Duitse, ook Belgische en Turkse troepen waren ermee bewapend. Ook de Boeren in Zuid-Afrika hadden in hun conflict met de Britten, anderhalf decennium eerder, goede ervaringen opgedaan met de Mausers. De Duitse cavalerie was in de Eerste Wereldoorlog uitgerust met de Mauser Karabiner 98k, de karabijn welke een oorlog later (gemoderniseerd) voor elke Duitse militair Soldatenbraut zou zijn.
De Mauser Gewher 98 is ontstaan aan het einde van de 19e eeuw. Het wapen werd in april 1898 geïntroduceerd door de Duitser Keizer met de naam “Gewehr 98”. De Gewehr 98 werd het standaardwapen voor alle militaire troepen in Duitsland, en zo ook tijdens de Eerste Wereldoorlog. De aangepaste versie Gewehr 98k werd vanaf 1935 gebruikt door de Wehrmacht. De Mauser werd in de Tweede Wereldoorlog gebruikt door de Duitse militairen. Het werd regelmatig gebruikt als een sluipschuttersgeweer, omdat er eenvoudig een ZF41 2.5x- of ZF41 5x-vizier op te monteren was. In de Tweede Wereldoorlog werden er 2.769.533 Mauser 98K’s gebruikt door de Wehrmacht.
Het Gewehr 98 bestond uit verschillende versie’s wereldwijd (onze Schutterij gebruikt een Turkse variant uit de jaren ’30, genaamd model 1903) en een groot aantal exemplaren werd mee naar huis genomen door de ge-allieerden aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Deze exemplaren werden dan gemodificeerd voor het gebruik door burgers bij jacht doeleinden. De veiligheids maatregelen zijn simpel maar ook zeer betrouwbaar. Het is een van de veiligste geweren die ooit heeft bestaan, zelfs volgens huidige standaarden. Een andere innovatie is de laad-indicator van het wapen. Het is vanzelf sprekend dat het wapen is geladen, zelf in het donker van de nacht. Het enige dat men hoefde te doen was voelen aan de achterkant van de slagpin en als het wapen geladen was stak de slagpin uit. De veiligheidspal opzich bestaat uit een hendel die zich bevind aan het einde van de grendel. Deze heeft 3 posities als je kijkt vanuit de achterkant van het wapen in schietpositie. Met de hendel helemaal naar links staat het geweer in “vurings positie”, met de hendel in het midden staat hij op veilig, maar de kamer kan nog geopend worden om het wapen te laden of herladen. En wanneer de hendel helemaal rechts is staat hij helemaal op veilig. Met andere woorden, je kunt de trekker niet overhalen en de kamer niet openen. De 2-stap militaire trekker is van exceptionele kwaliteit. Het is ontworpen voor de standaard soldaat om te leren omgaan met zijn trekker en beademing te controleren.
Specificaties (Gewehr 98)
- Land van herkomst : Duitsland
- Jaar: 1889
- Kaliber : 7.92 mm
- Lengte : 1.11 meter
- Gewicht : 3.9 kg
- Effectief bereik : 400-500 meter
- Aanvangssnelheid kogel : 755 m/seconde
- Vuursnelheid : ± 10 kogels per minuut
- Magazijn : 5 kogels
Alle rechten voorbehouden: http://www.schutterijsintbrigida.nl